RF antennes maken en testen

Al sinds ik nog in mijn tuinhuis, achter bij mijn ouderlijk huis knutselde aan mijn eerste Yagi Antenne, is het zenden en ontvangen van RF signalen voor mij steeds een wereld geweest die me erg boeide. Toen was het de kunst van een TV signaal binnen te halen. Nu eerder om radio golven te ontvangen van over de ganse wereld.

Onlangs heb ik die draad terug opgepikt door radioamateur te worden. Nu kan je mij als ON3FMA af en toe horen op de antenne. Ik ben ook actief bij HAC, een radio amateur afdeling in Hasselt van de UBA. Hierdoor kom ik in contact met vele andere knutselaars en kenners van elektronica en RF. Het brengt heel wat bij en houd me warm om met deze mooie hobby bezig te blijven.

Dus heb ik na het behalen van mijn ON3 licentie mijn eerste antennes voor de 2m band gemaakt en reeds getest.

Dipool 2m en J-antenne 2m

Gelukkig heb ik een hoog plafond op het eerste verdiep. Zo hoef ik niet dadelijk mijn antennes buiten te plaatsen in weer en wind, maar ze gewoon tegen de houten wand te monteren.

Links zie je de dipool 2m antenne, rechts zie je de volgende antenne die ik getest heb. Ook een 2 meter antenne, maar dan van het J-type.

Ik test deze antennes met verschillende transceivers van Kenwood. Zo heb ik de TM732-E en TS-770 helemaal afgestemd en getest op deze antennes. Beiden kunnen VHF en UHF aan. Perfect om makkelijk te communiceren met andere radio amateurs in de buurt. We doen dit via een repeater en houden af en toe een ronde.

TM732-E
TS-770

Je kan veel info op youtube vinden over deze toestellen. Zelfs de originele handleidingen. Belangrijkste is dat je de antenne goed afsteld op de 2m band en dat de impedantie van 50 ohm overeenkomt van zender tot antenne.

Veel inspiratie heb ik gehaald uit de youtube filmpjes van David Casler. Hij kan je vertellen hoe een antenne in elkaar zit, hoe het werkt en waar je moet opletten. Zowel de info over een eenvoudige dipool als de magische werking van een J-antenne kan je hier terugvinden. Ook hoe een BALUN werkt.

Mijn laatste aanwinst is een experiment met een antenne op de 10m band. Waarom niet meer meter? Omdat die antenne voorlopig nog in mijn huis past tegen de muur op het eerste verdiep 🙂

10 m antenne voor HF tegen de muur.

Deze keer heb ik mijn inspiratie gehaald bij HF kits in Nederland. Zij verkopen RF kits voor dit soort antennes. Je kan er makkelijk jouw dipool antenne mee bouwen en proberen signalen te ontvangen. Voor een goede impedantie matching moet er gezorgd worden voor een BALUN. Er zit een goede handleiding bij waarmee je snel op weg bent. In dit geval hebben we te maken met bifilaire wikkelingen. Al de theorie uitleg over deze BALUN kan je vinden op de HF kit website.

BALUN voor 50 ohm naar 50 ohm dipool 10m antenne

Ik gebruik voor deze antenne een Kenwood TS-950S. Dit moet vroeger een fantastisch toestel geweest zijn. Nu zou je hem kunnen vervangen door enkele chips. Toch hou ik van nostalgie en test ik graag het originele toestel uit. De kunst is nu van af en toe veel tijd te nemen om te luisteren op de 10m band. Deze band is sterk afhankelijk van vele weersomstandigheden en zonnevlekken. Boeiend. Wel opgelet: dit is een toestel om 150W te zenden. Als ON3 mag ik max 50W en dan nog bij bepaalde banden uitstralen ! M.a.w. de BIPT regeltjes dienen gerespecteerd te blijven! Op volgende site kan je de bandplanning nog eens nakijken.

TS950-S

Om na te checken of de antennes wel goed zitten kwa impedantie matching heb ik gebruik gemaakt van een VNA (Vector Netwerk Analyzer). Je kan deze voor een prikje aanschaffen via Ali. Het is wel even worstelen met de werking van Smith-kaarten en menu’s, maar eens je het door hebt kan je heel handig antenne doormeten op reflecties en impedanties.

Nano VNA
Calibratie bordje voor NVA

Wil je graag geen antennes bouwen en grote toestellen in huis halen om gewoon een beetje te zenden en ontvangen op de VHF/UHF banden, dan kan je natuurlijk ook voor een portable toestel kiezen zoals de BAOFENG mobieltjes van 5W. Met de aangepaste antenne kan je een repeater in de buurt openen en zo geraken bij andere radio amateurs.

BAOFENG mobieltje

Ik heb ook al gewerkt met een SDR-RTL USB dongle. Hiermee kan je op een RPi of een gewone PC luisteren naar radio stations, maar ook naar HAM radio amateurs en andere frequenties.

SDR RTL dongle

Na de nodige instellingen selecteer je een frequentie
Test antenne voor SDR Dongle. Merk op dat je best een antenne niet tegen een ijzeren kast plaatst (kooi van Faraday 🙂

Als je snel op weg wil gaan met deze dongle en hiervoor een RPi gebruiken, dan raad ik je zeker de Elektor boek en kit “RPi for radio amateurs” aan. Veel knutsel en luisterplezier.